Geboren: 15 januari 1892, Maastricht
Overleden: 10 maart 1975, Maastricht

Levensloop
Jim Shepherd heet voluit James Francis Shepherd. Verre voorvaderen zijn van Engelse herkomst.
Shepherd was onderwijzer. Op 20-8-1920 meldt de Limburger Koerier dat Shepherd de akte lager onderwijs heeft behaald. Op 13-8-1920 meldt het Limburgsch Dagblad, dat hij ook voor de akte Frans voor het lager onderwijs is geslaagd. Een zeer korte periode is hij werkzaam als onderwijzer aan de openbare lagere school aan de Herbenusstraat. Vanaf eind augustus 1921 is hij tot aan zijn pensionering onderwijzer en hoofd der school van de nieuw gebouwde bijzondere lagere school St. Alphonsusschool aan de Bosscherweg in Bosscherveld. Shepherd woont dan in de Graaf van Waldeckstraat 15, Maastricht. Hij heeft ook op volgende adressen in de stad gewoond: Aldenhofpark 4, Koningsplein 101F, Trianonstraat 35 en Bieslanderweg 50f.

Shepherds hart lag bij de muziek. Hij had liever musicus willen worden maar zijn ouders konden daar niet mee instemmen.  Over de muzikale opleiding van Shepherd is weinig bekend. Hij begint als kräölke aan de Sint Servaaskerk. Hij heeft vioolles van de veelzijdige musicus en componist Guus Olterdissen. Of hij van Olterdissen ook compositieles heeft gehad, is onbekend.

Al vroeg is hij ook organisatorisch actief. Vanaf circa 1920 is hij secretaris van de Vereeniging tot Veredeling van den Volkszang.

Shepherd is getrouwd met Fien Scherzinger (1 juni 1892 – 12 november 1940). Uit dit huwelijk zijn twee kinderen geboren.

Vanaf 1914 dirigeert Shepherd tijdens de Eerste Wereldoorlog als vervanger van de een jaar jongere Benoit Franssen het Sint Servaaskoor, de latere Cappella Sancti Servatii. Franssen moest in die periode onder de wapenen van het neutrale Nederlandse leger. Shepherd was tweede tenor in het koor. Onder diens leiding stond voor de eerste maal de ‘Preismesse’ (Missa Salve Regina) van Johann Gustav Eduard Stehle op het programma voor jongenskoor,  herenkoor en orgel. In 1916 was hij betrokken bij de Heiligdomsvaart samen met andere Maastrichtse koren onder leiding van Henri Hermans. Als eind 1916 Franssen weer terug in dienst van de kerk is, trekt Shepherd zich terug.

Hij verzorgde twintig jaar lang de kerkmuziek in de St. Hubertuskerk in de wijk Bosscherveld in Maastricht onder de legendarische pastoor J. Moorman.  Hij was daar zanger, organist en dirigent.

Met muzikale vrienden verenigd onder de naam Con Furore, een klein instrumentaal ensemble met vooral salonmuziek op het repertoire,  zamelde hij in de jaren 1930 middels concerten gelden voor de aanschaf van een nieuw orgel in de kerk. Dat orgel werd gebouwd door de Maastrichtse orgelbouwer Pereboom en in januari 1941 ingewijd door Henri Heydendael, die op dat moment organist van de OLV in Maastricht is.

Na de bevrijding van Maastricht op 14 september 1944 voegen de leden van Con Furore zich bij de Avanti-Kapel. De fusie wordt officieel bekrachtigd op 22 februari 1945. De Avanti-Kapel telt dan 26 leden. Van januari 1945 tot december 1958 is Shepherd dirigent van dit amateursymfonieorkest. Voor dit orkest maakte hij vele arrangementen. Bij zijn afscheid in 1958 werd hij tot ere-dirigent benoemd.

Vanaf circa 1932 tot aan zijn dood was hij nauw betrokken bij het wel en wee van het Caeciliakoor, het kerkkoor van Sint Pieter Op de Berg. Hij fungeerde als een soort ‘hulpdirecteur’. Het koor voerde regelmatig missen en liederen van hem uit al of niet in samenwerking met de Avanti-Kapel.

Composities
Shepherd schreef kerkmuziek, afgestemd op de uitvoerenden die hem ter beschikking stonden. In de beginperiode is dat het kerkkoor van de Hubertuskerk in Boscherveld, bestaande uit kinderen en mannenstemmen. Later doen ook vrouwen hun intrede in de koorbezetting. Zijn stijl kan omschreven worden als muziek in de klassieke kerkmuziekstijl gebruikmakend van een harmonisch idioom in de romantische stijl. Vooral de missen zijn werken waarin de componist regelmatig poogt de gebaande paden van de traditionele Caeciliaanse kerkmuziek te verlaten door verrassende wendingen en modulaties. Kenmerkend is ook de goede zingbaarheid.

De drie bewaarde missen worden gedurende de loopbaan van Shepherd telkens hernomen en bewerkt en geïnstrumenteerd voor de gegeven omstandigheden. Het koor van St. Pieter Op de Berg speelt hierin een belangrijke rol.

Behalve missen schreef hij ook talrijke korte motetten, meestal voor een zangstem (soms meerdere zangstemmen) met orgel. Kerstmuziek had zijn bijzondere belangstelling. Er zijn circa 40 eigen liederen of zettingen van liederen van anderen bekent. Voor speciale jubilea of feestelijke gelegenheden zijn twee cantates bekend.

Daarnaast schreef hij ook enkele liederen en de revue “Bij de Woerzègger”  (1917; incompleet bewaard) in het Maastrichts. Hij verzorgde ook de muziekarrangementen bij de Mestreechter operette ’t Zigeunerkamp van Harie Loontjens Jr. en Bèr Hollewijn (1945).

Een groot aantal partituren is gesigneerd met H.D. Spreeh. Dit is een anagram van Shepherd. Of hij daar een speciale bedoeling mee had, is niet bekend.

Werkenlijst
Volgende werken zijn bewaard:

Missen:

1. Korte Mis/ Missa brevis / Orkestmis The Lord is my Shepherd (1924, 1962, 1965)
2. Missa brevis 2 (n.d., 1971)
3. Mis ter ere van de H. Cecilia (1930, n.d. 1960, 1970)

 Cantates:

1. Cantate bij gelegenheid van de eerste mis van N. Willems zo 20 april 1930 voor koor en fanfare. Tekst van Harie Loontjens
2. Feestcantate bij gelegenheid van het 25-jarig priesterfeest van pastoor Moorman op 21 april 1946 voor koor en orkest. Woorden van Kapelaan Körner

 Motetten:

Tantum ergo (meerdere zettingen), Pange lingua (Tantum ergo), Verbum supernum, Tota pulchra es Maria, Ecce Sacerdos, Ave Maria, O Salutaris, Tota pulchra es Maria (2 zettingen)

 Kerstliederen:

Circa 40 composities, zettingen en bewerkingen. Hieronder: Keersleedsje Op kauwe wintermurge.  (1928) tekst en melodie: Harie Loontjens. Dit is het enige gepubliceerde werk van Shepherd.

 Overige:

Enkele liederen en revue “Bij de Woerzègger”  (1917)

Bewerkingen van muziek van Griesbacher, Plum, Faure, Franck en Hullebroeck

Opnamen
Het koor van St. Pieter Op de Berg heeft in 1975 van de drie missen en van enkele kleinere werken opnames gemaakt. Deze zullen t.z.t. op youtube te beluisteren zijn.

Literatuur
Paul Disch: Tachtigjarige historie van de Avanti-kapel te Maastricht (1901-1981). Maastricht 1981 p. 83-84

Jo Caris (eindred.), Jean Mordang, Miets Morreau-Magnée: 150 jaar Kerkelijk Zangkoor “Sint-Cecilia” Sint-Pieter op de Berg. Maastricht : Kerkelijk Zangkoor “Sint-Cecilia” Sint-Pieter op de Berg 1992

Angenies Brandenburg: Spelend in Maastricht. Symfonie Orkest Avanti-Kapel Maastricht 100 jaar 1901-2001. Maastricht 2001 p. 78-90, 162

Jaap van Term: Te Deum laudamus. 200 jaar Cappella Sancti Servatii. Maastricht 2008 p. 31

Archief
Partituren en documenten zijn op dit moment in privébezit en worden t.z.t. overgedragen aan het Regionaal Historisch Centrum in Maastricht.

Contact
De Stichting Maastrichtse Componisten kan bemiddelen om in contact te komen met de erven Shepherd voor inzage in partituren en documentatie.

Artikel:
Mathieu Vermeulen 4 maart 2017 namens Maastrichtse Componisten