Geboren: 16 oktober 1852, Maastricht
Gestorven: 31 december 1926, Parijs
Biografie
Geboren als Joseph Corneille Hubert Hollman in Maastricht in de Spilstraat nummer 4 op 16 oktober 1852 als zoon van vader Charles Louis Hubert Hollman, koopman en Maria Elisabeth Hubertina Theodora Rutten. Hij kreeg zijn eerste cellolessen van de in Maastricht gevestigde muziekleraar André Keller (1805-1870).
Joseph Hollman studeerde van 1866 tot 1870 aan het Conservatorium van Brussel cello bij Isidore Deswert en compositie bij François-Joseph Fétis en Charles Bosselet. (Veel studies (bv. Boettcher/Pape, Das Violoncello) noemen Hollman een leerling van Adrien François Servais. Stephen Sensbach, French Cello Sonatas 1871-1939, voegt er zelfs het jaartal 1870 aan toe. In dat geval zouden de lessen spiritistische seances geweest moeten zijn, want Servais was in 1867 overleden.) Hollman sloot in 1870 zijn studie in Brussel af met de eerste prijs. Daarna bekwaamde hij zich als cellist nog verder bij Léon-Jean Jacquard (1826-1886) in Parijs en daarna nog een jaar bij Charles Davidoff (1838-1889) in St. Petersburg. In Parijs maakt hij kennis met onder meer Jules Massenet, Edouard Lalo, Eugène Ysaÿe en Camille Saint-Saëns. Later treden ook nog Franz Liszt en Richard Wagner tot zijn netwerk toe. Concertreizen leiden hem niet alleen door West-Europa, maar voeren hem ook naar Scandinavië, Rusland en Amerika.
Hollman werd bewonderd om zijn ‘magistrale techniek, de weke en toch temperamentvolle toongeving en de diepe muzikaliteit’. Hij verwierf vele onderscheidingen en eerbewijzen.
In 1875 gaf hij zijn eerste grote soloconcert in Parijs. In de jaren 1880 was solocellist bij de Meininger Hofkapelle o.l.v. Hans von Bülow. In 1887 keerde hij weer terug naar Parijs.
Tijdens zijn debuut in Londen in 1885 trad hij op met Saint-Saëns als duopartner. Deze droeg zijn Concerto in d uit 1902 aan hem op en schreef voor zijn ‘zilveren jubileum’ in Londen in 1910 het dubbelconcert La muse et son poète voor Ysaÿe en hem schrijven. Van 1916 tot zijn dood was Parijs zijn vaste woonplaats. In 1923 70 jaar oud maakte Hollman nog een reis naar Japan en China.
Van Hollman zijn meerdere opnamen bewaard gebleven, onder meer van Le Cygne van Saint-Saëns en van de Gavotte no. 2 van David Popper. Zie lijst verder.
De stad Maastricht eerde Hollman met een borstbeeld van de kunstenaar Jef Lamboo in de hal van het oude stadhuis (zie https://www.youtube.com/watch?v=KVL_e9F-XYU tijdstip 2:53).
Op de gevel van zijn geboortehuis in de Spilstraat 4 leest men: Geboortehuis van Joseph Hollman 1852-1926 Hofvioloncellist van ZM Willem III.
Hollman overleed in Parijs op de laatste dag van 1926. Naar zijn laatste wens werd hij in zijn geboortestad begraven. In aanwezigheid van het hele gemeentebestuur en de Franse consul begeleidden de Mestreechter Staar, de Koninklijke Harmonie, de Cappella Sancti Servatii en het Maastrichts Stedelijk Orkest de musicus Joseph Hollman op 6 januari 1927 naar het familiegraf op de Algemene Begraafplaats aan de Tongerseweg.
Bekijk hier het filmpje ‘De Vijf van Maastricht’
Composities
Naast onder meer twee concerti heeft Hollman een aantal korte werken voor cello en piano geschreven. Ze passen volledig in de Parijse saloncultuur aan het eind van de negentiende eeuw.
Werkenlijst:
Adagietto [Bes] vc-piano/harmonium. Opgedragen aan Ferdinand de Liliencron. Paris: Durand (D.&F. 6035) IMSLP [ca. 1902]
Allegro de bravoure [D] vc-piano. Opgedragen aan Paul Landowski. Paris: Grus 1921 (L.G.&Cie. 6301)
Andante et Allegro [C] vc-orkest/piano. Paris: Heugel 1912 (H. & Cie. 25,689)
Andante religioso[Es] vc-piano/orgel. Opgedragen aan Lady Farqhuar. Paris: Durand 1901 (D.&F.6034) IMSLP
Aria de la Sonate Op. 11 [arrangement van Robert Schumann, Op. 11] vc-piano. Mainz: Schott
Benedictus de Van Helden [arrangement van werk van Van Helden] [D] vc-piano. Opgedragen aan Guillaume III Roi des Pays-Bas. Paris: Noël (A.OK 736)
Cavatine [A] vc-piano. Opgedragen aan Léo Schuster. London: Augener 188-, 1934 (no. 7694; 8432)
Chanson d’Amour [G, F] vc-piano. Opgedragen aan Christine Nilsson. Tekst : Charles J. Grandmougin.
No.1 [Versie] en sol pour Soprano ou Tenor [vc-piano]. Bruxelles : Schott Frères 188- (S.F. 3697(1)).
No.2 [Versie] en fa pour Mezzo-sopr ou Baryton [vc-piano]. Bruxelles : Schott Frères 188- (S.F. 3697(2)). IMSLP
No.3 [Versie] en sol pour Chant et Piano. Bruxelles : Schott Frères 188- (S.F. 36897(3)).
Transcription par l’auteur. Boston : BMC 1909 (B.M.Co.2105 F). New York : Schirmer (Hugo Ries)
Transcription pour vc-piano par l’auteur. Bruxelles : Schott Frères 188- (S.F. 3698).
In collection Les Albums Excelsior No. 13 Bruxelles : Schott Frères (S.F.6589) p. 31-34 (nr. 12).
Concerto [1] vc-orkest. Mainz : Schott
2me Concerto Op.12 [a] vc-orkest/piano. Opgedragen aan Charles Davidoff. Bruxelles: Schott Frères 1886 (S.F. 3600)
Danses aux flambeaux viool/vc-piano. Delen : 1. Abbazia, rapsodie, 2. Place de l’Eglise, 3. Intermèdes sous les platanes. Paris : Costellat
Elégie vc-piano, London : LucasW
Extase, mélodie [G] vc-piano. Opgedragen aan Elvira Henderson. Mainz : Schott 189- (25123) IMSLP ca. 1893
Fantaisie à la hongroise vc-piano. Paris : Lem
Fantaisie sur Carmen (arrangement van Georges Bizet Carmen ) vc-piano. Opgedragen aan Madame De Jean. Paris : Choudens (A.C.6491) IMSLP ca. 1885
Gavotte et Mazurka [G] vc-piano Paris: Heugel
Happy days, song (arrangement van Strelezki, Happy days) hoge stem-[piano], vc ad lib. [Tekst: Henly Thomson] London: Wil 1905 ©1890 (8599) (A. Saxon)
Improvisation handschrift copie A, Mondoit 30 august [18]98 [niet later dan 1898]
Intermezzo [g] vc-piano. Opgedragen aan Dumont St. Priest. Paris: Durand 1903 (D.& F.6206) IMSLP
Deuxième Mazurka vc-piano. London : Novello (1894) IMSLP
Mélodie vc-piano.
Menuet aus Konzert-Humoresken (arrangement van Paderweski, Op. 14, no.1) [G] vc-piano. Opgedragen aan J. van der Heyden. Berlin : Bote und Bock / Lauterbach und Kuhn 1908 (B.&B.13461). Paris: Eschig (J. Hollmann)
Quatre Morceaux faciles [a,C,E,A] vc-piano. Opgedragen aan Dom Luiz 1er Roi de Portugal et des Algarves. Delen: Berceuse, Air de Ballet, Pourquoi? (Warum ?), Tempo di Mazurka. Bruxelles: Schott Frères (S.F. 3710) IMSLP 1887
Six Morceaux [d,G,D,F,G,C] vc-piano. Opgedragen aan Eugène Zilcken, Ernest Ludewig, Lady Brassey, Léo Stern, Dr. Robson-Roose, J. Mossel. Delen: Légende, Pizzicati, Aubade, Andante, Petite valse, Tarantelle. London : Novello, Ewer & Co. 1892 (9292 no.5) (9293 no.6) IMSLP
Nocturne [C] vc-piano. Opgedragen aan Helène Guy. Bruxelles: Schott Frères 188- (S.F. 3714)
Paraphrase de concert sur l’air Wilhelmus van Nassouwen vc-piano. Opgedragen aan Sa Majesté Guillaume III [=70steverjaardag van Koning Willem III, 1887]
Deux Pièces [C,C] vc-piano. Delen : Romance, Mazurka. Paris : Heugel
Quatre Pièces [C,C,G,G] vc-piano. Opgedragen aan Elisabeth Scharwenka, Adèle de Bylandt, Don Louis Roi de Portugal, Jules Delsart. Delen: Romance, Mazurka, Rêverie, Gavotte. Paris : Heugel 1884 (H.7900 (1), 7901 (2), 7902 (3), 7903 (4)) IMSLP
Pizzicati sur le Ballet ‘Sylvia’. Arrangement van Delibes Sylvia, ou La Nymphe de Diane. Vc-piano. Paris : Heugel
Rêverie et romance [G] vc-piano Paris : Heugel. Rêverie Paris : EveS
Romance sans Paroles vc-piano. Opgedragen aan Madame la baronne de Foelckersahm. Paris : Boul (H.L.B. 7)
Le Rouet, étude [A] vc-piano Opgedragen aan Elise Roger. Paris : Durand 1903 (D.&F.6207) IMSLP
Sérénade [a] vc-piano Opgedragen aan Monsieur le Comte André Mniszech. Paris : Grus (L.G.4514) [1890]
Sleeping and waking [F,G,As] stem-vn/vc obligato. Tekst : F.F. Weatherly. London : Chappell 1891
Souvenir de Berck, valse [G/D] vc-piano. Opgedragen aan Ch. Dequeker. Paris: Durand 1910 (D.&F. 7911) IMSLP
Tristesse vc-piano. London: Novello
Valse vc-piano. Opgedragen aan le Prince de Galles. Bruxelles: Schott Frères 188- (S.F. 3951)
Vieille Chanson [b] vc-piano. Opgedragen aan Ch. Pochet de Tinan. London: Novello, Ewer & Co. 1894 (9949) IMSLP
Instrument
Joseph Hollman bespeelde gedurende een aantal jaren een Stradivarius cello uit 1691. Dit instrument kocht hij in 1871 in Parijs voor twaalfduizend francs. Het instrument was daarvoor in het bezit geweest van Philippus Damianus van Hoensbroeck (1724-1793), de 13e bisschop van Roermond. Hollman liet het instrument na zijn concertreis in 1923 achter in Japan aan het keizerlijk hof. Het instrument wordt niet vermeld in de lijst van bewaarde instrumenten van Stradivarius op http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Stradivarius_instruments#Cellos.
Historische opnames:
Hollman: Chanson d’Amour. Versie voor zang, violoncello en piano
https://www.youtube.com/watch?v=yuPNl5B3SqI
Hollman: Chanson d’Amour. Versie voor zang, viool, piano
https://www.youtube.com/watch?v=QEjclOB3XZE
https://www.youtube.com/watch?v=FfJc7ZQBRwM
https://www.youtube.com/watch?v=ISOvtHIt7VU
Chopin: Nocturne in F (arr. Servais)
https://www.youtube.com/watch?v=uku64KH8lmw
Saint Saens: Le Cygne
https://www.youtube.com/watch?v=UynU7pPtrUI
Gabriel-Marie: Le Cinquantaine
https://www.youtube.com/watch?v=kDONZ1cqR5E
Rubinstein: Melodie
https://www.youtube.com/watch?v=VA3Uo08MiVY
Massenet: Werther
https://www.youtube.com/watch?v=RZJjYa9Lsfo
Schubert: Ave Maria
https://www.youtube.com/watch?v=TB5PBpqbrtE
Bach/Gounod: Ave Maria. Arrangement voor zang, cello, piano
https://www.youtube.com/watch?v=M5H1g0ENmPc
Literatuur
Gerard Quaedvlieg, Maastrichts muziekleven (1965)
Hans van Dijk, Panorama van drie eeuwen muziek in Limburg (1991)
Frans van Ruth http://cellosonate.nl/componist/joseph-hollman/